1691  اولین تماس دیپلماتیک

اولین فرستاده ویژه ایران به دانمارک در سال 1691 وارد کپنهاگ شد تا پیام شاه سلیمان اول را به کریستیان پنجم پادشاه دانمارک تسلیم کند. وی مأموریت داشت در مورد درخواست ایران برای پرداخت غرامت توسط کمپانی هند شرقی بابت تصرف اموال تجار ایرانی در یک کشتی بنگالی با مقامات دانمارکی مذاکره کند. هرچند او در انجام این مأموریت توفیق چندانی به دست نیاورد.

 

1933 - 1979 (رژیم شاهنشاهی)

در سال 1933 (1312) همزمان با امضای قرارداد خط آهن سراسری ایران توسط شرکت دانمارکی کامپساکس، نخستین عهدنامه مودت بین دو کشور نیز به امضا رسید و روابط رسمی سیاسی برقرار شد. در همان سال کنسولگری دانمارک در تهران تأسیس و پس از مدتی به سفارت ارتقاء یافت. این سفارت تا اواسط  دهه 1970 یکی از دو نمایندگی سیاسی دانمارک در کل منطقه خاورمیانه محسوب می شد. در سال 1959 (1338) با سفر رسمی شاه ایران به دانمارک، سفارت ایران در کپنهاگ گشایش یافت. در سال 1342 فردریک نهم، پادشاه دانمارک، از ایران دیدن نمود.

بطور کلی، روابط سیاسی ایران و دانمارک تا پیروزی انقلاب اسلامی، بیشتر به رفت وآمدهای خاندان سلطنتی دو کشور محدود می شد و همکاری های سیاسی فاقد کمترین تحرک بود. در مقابل روابط اقتصادی ایران و دانمارک به دلیل بهره مندی ایران از خدمات شرکتهای دانمارکی در زمینه احداث راه آهن سراسری، جاده های مواصلاتی و  احداث  بنادر در شمال و جنوب کشور، در سطح مناسبی دنبال شد.

 

 روابط سیاسی پس از انقلاب اسلامی

به طور کلی، مناسبات سیاسی دو کشور جمهوری اسلامی ایران و دانمارک تابع برخورد اتحادیه اروپا با ایران و مواضع آمریکا در قبال کشورمان بوده است. البته با توجه به شرایط داخلی، منطقه ای و بین المللی، در برهه های زمانی مختلف، سنگینی وزن یکی بر دیگری، تا حدودی غلبه داشته است

با برگزاری انتخابات پارلمانی در نوامبر 2001 ، احزاب لیبرال و محافظه کار با حمایت حزب مردم دانمارک، قدرت را بدست گرفته و دولت ائتلافی را تشکیل دادند. جهت گیری و گرایش دولت جدید به تقویت و گسترش مناسبات با  آمریکا و اسرائیل، روابط این کشور با ایران را تحت الشعاع قرار داد.

 آغاز دوره ریاست دانمارک بر اتحادیه اروپایی ( اول ژوئیه تا 31 دسامبر 2002 ) فرصت موقتی را برای برخی مشاوره های سیاسی و سفر چندین مقام دانمارکی به ایران فراهم آورد. اما این روند با بحران کاریکاتورها در سال 2005 متوقف گردید.

بدنبال این بحران و تنش بین دانمارک و کشورهای اسلامی، روابط ایران و دانمارک نیز رو به وخامت گرائید. سفارت دانمارک در تهران بخاطر حمله تظاهرکنندگان آسیب دید. در نتیجه، سفرای دو کشور فراخوانده شدند و روابط اقتصادی به حالت تعلیق در آمد. در سال 2006 سفیر ایران به دانمارک بازگشت و سفارت دانمارک در تهران نیز مجددا فعالیت خود را از سر گرفت.

بعد از ماه ها تنش با سفر آوریل 2007 قائم مقام وزیر امور خارجه دانمارک به تهران و سفر می 2007 وزیر امور خارجه ایران به دانمارک روابط دو کشور وارد یک مرحله جدید شد.

 در فوریه سال 2009 پس از هفت سال، هیئت کمیته سیاست خارجی پارلمان دانمارک با حضور موگنز لوکتافت، رئیس وقت پارلمان از حزب سوسیال دموکرات و گیته لیله لوند بک، رئیس کمیته، از ایران دیدن کردند.

 بدنبال انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال 2009 موجی از تبلیغات منفی در رسانه های دانمارک منجر به سرد شدن روابط گردید. چند ماه بعد، همزمان با شروع ماموریت سفرای جدید دو کشور، اوضاع رو به بهبود گذاشت و چند سفر دوجانبه صورت گرفت.  

 در سال 2009 نخست وزیر دانمارک دعوتنامه ای را برای رئیس جمهور احمدی نژاد جهت شرکت در کنفرانس آب و هوا، موسوم به کاپ 15، ارسال نمود. این اتفاق فرصتی را برای رئیس جمهور فراهم نمود تا در این اجلاس سخنرانی، و با ایرانیان مقیم و شخصیت های مسلمان دانمارک دیدار و گفتگو نمایند. شهردار تهران نیز در نشست شهرداران کنفرانس آب و هوا شرکت کرد.

 در حوزه اقتصادی، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران به دعوت همتای دانمارکی خود در ژانویه 2010 به کپنهاگ سفر کرد.

ذوب شدن یخ روابط دو کشور ادامه داشت و در بهار سال 2010 دانمارک، همایش سفرای منطقه ای خود را در تهران برگزار نمود. معاون وزیر امور خارجه دانمارک که برای شرکت در این سمینار به تهران رفته بود با همتای ایرانی خود و معاون دبیر شورای امنیت ملی دیدار کرد.

در همان سال فرستاده دانمارک به افغانستان و پاکستان در تهران با مقامات ایرانی دیدار داشت.

بازدید هیئت پارلمانی ایران از دانمارک به ریاست رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از جمله تماس های مهم دوجانبه سال 2010 بود. 

فضای مثبت ایجاد شده بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال 2013 در ایران و پیشرفت های حاصله در مذاکرات هسته ای فرصت های بهتری برای ارتقاء روابط بین دو کشور فراهم نمود.

در دسامبر 2013 مدیر کل سیاسی وزارت امور خارجه دانمارک در راس هیاتی از تهران دیدن کرد. در سال 2014 بزرگداشت هشتادمین سال روابط بین دو کشور برگزار گردید. 

 روز هفتم سپتامبر 2014، مارتین لیده گارد، وزیر امور خارجه دانمارک، در مشهد  از حرم مطهر امام رضا (ع) دیدار و با آقای روحانی، رئیس جمهور ملاقات نمود. آقای لیده گارد در تهران مذاکراتی را با آقای هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، وزیر امور خارجه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و دبیر شورای عالی امنیت ملی انجام داد. این اولین سفر یک وزیر امور خارجه دانمارک به ایران بعد از ده سال بود. 

سفر رئیس سازمان بازرسی کل کشور و رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن در سال 2014، سفر هیئت کمیسیون آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی و سفر آمبودزمن پارلمانی دانمارک به ایران در سال 2015 نشان از گسترش روابط در حوزه های مختلف داشت.

کریستین ینسن، وزیر امور خارجه دانمارک، روز 4 ژانویه 2015 در راس یک هیئت اقتصادی و سیاسی متشکل از 58 شرکت معتبر دانمارکی برای یک سفر دو روزه وارد تهران شد و با چندین مقام ایرانی از جمله، رئیس جمهور، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس مجلس، و وزیر امور  خارجه، دیدار نمود. مذاکرات طرفین بر مسائل مورد علاقه مشترک دوجانبه و بین المللی و مناقشات منطقه ای متمرکز بود. در این سفر یک تفاهم نامه بانکی به امضاء رسید.

 دومین دور گفتگوهای تخصصی حقوق بشری ایران و دانمارک در سپتامبر 2015 در تهران و سومین دور آن در فوریه 2016 در کپنهاگ برگزار شد. رییس هیئت ایرانی، معاون امور بین الملل ستاد عالی حقوق بشر و رییس هیئت دانمارکی، معاون بین الملل موسسه حقوق بشر دانمارک، بودند. در پایان دور سوم گفتگوها، یادداشت تفاهم همکاری دو طرف به امضاء رسید. دور چهارم این گفتگو ها در سپتامبر 2016 در تهران برگزار گردید.

آقای قشقاوی معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان وزارت امور خارجه، از 12 تا 14 اردیبهشت 95 به کپنهاگ سفر کرد. ایشان در این سفر علاوه بر دو نشست کنسولی، با وزیر خارجه، وزیر همگرایی، مسکن و مهاجرت، نایب رییس پارلمان، مسئولین بلندپایه وزارتخانه های خارجه و مهاجرت و نیز آمبودزمان دانمارک دیدار کرد.  

هیئت کمیته سیاست خارجی پارلمان دانمارک به ریاست سورن اسپرسن از 9 تا 13 آبان 95 به تهران، کاشان و اصفهان سفر کرد. این هیئت، مرکب از 11 نماینده مجلس از همه احزاب پارلمانی دانمارک، با مسئولان بلند پایه مجلس شورای اسلامی و وزارت امور خارجه ملاقات و درباره افزایش تعاملات پارلمانی و اوضاع منطقه، تبادل نظر کردند. آنها در سفر به کاشان و اصفهان، از مراکز اسکان آوارگان افغانی بازدید و با نمایندگان شورای خلیفه گری ارامنه دیدار نمودند. هیئت دانمارکی همچنین از کلیساهای ارامنه و برخی جاذبه های گردشگری کاشان و اصفهان دیدن کرد.. 

خانم لونه ویسبورگ معاون وزیر خارجه دانمارک روزهای 17 و 18 آبان 95 به تهران سفر کرد و با تعدادی از مقامات کشور دیدار کرد. او در ملاقات با معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه پیرامون گسترش روابط دوجانبه و افزایش همکاری ها در زمینه های گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و پارلمانی، تبادل نظر کرد. خانم ویسبورگ همچنین در دیدار با معاون وزیر خارجه در امور عربی و آفریقایی و مشاور بین الملل رهبری و دستیار  ویژه رییس مجلس شورای اسلامی درباره مسائل و بحران های منطقه‌ای و بین‌المللی، رایزنی کرد. 

هیئت دانمارکی با حضور آقای رنه دینسن مدیر خدمات کنسولی و دیپلماسی عمومی وزارت خارجه دانمارک و آقای هنریک انکرستیرن قائم مقام وزیر مهاجرت این کشور، در 15 آذر 95 به تهران رفت. این سفر در چارچوب گفتگوهای کنسولی دو کشور و در پاسخ به سفر اردیبهشت 95 آقای قشقاوی معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان وزارت امور خارجه کشورمان، انجام شد.

نشست کنسولی ایران و دانمارک روزهای 12 و 13 تیر 96 (3 و 4 ژوییه 2017) در کپنهاگ برگزار شد. در این نشست راه های ارتقاء روابط کنسولی و مهاجرتی دو کشور بررسی و توافقاتی حاصل شد.

آقای یوناس لیسبرگ معاون سیاسی وزیر امور خارجه دانمارک برای شرکت در مراسم تخلیف ریاست جمهوری و دیدار با مقامات حمهوری اسلامی ایران از 13 تا 15 مرداد 96 به تهران سفر کرد.

 

- سفر معاون وزیر امور اقتصاد و دارایی ( رئیس سازمان امور مالیاتی ) به همراه جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی کشورمان  به کپنهاگ  و دیدار با وزیر مالیات  ورئیس کمیسیون امور اقتصادی پارلمان دانمارک ( شهریور 96)

- سفر معاون قوه قضائیه ( رئیس سازمان مالکیت معنوی به همران نمایندگان مجلس شورای اسلامی به کپنهاگ  و دیدار با رئیس اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری ، مدیران کل وزارت صنعت و تجارت و رئیس کمیسیون امور قضایی پارلمان  دانمارک ( شهریور 96)

- سفر جناب آقایان رحیمی و برومندی اعضای کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس شورای اسلامی به کپنهاگ و دیدار با اعضای کمیته روابط خارجی پارلمان دانمارک ( آبان 96)

-هیات کنسولی دانمارک به ریاست آقای هنریک انکرستیرن قائم مقام وزیر مهاجرت این کشور، روز 22 اسفند 96 به تهران رفت. این سفر در چارچوب گفتگوهای کنسولی دو کشور انجام شد.

 - جناب آقای ربیعی وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای انجام چند ملاقات و بازدید روزهای 17 تا 19 اردیبهشت 97 به کپنهاگ سفر کرد. ایشان در دیدار با وزیر اشتغال دانمارک پیرامون موضوعات مربوط به کار، اشتغال، رفاه، تامین اجتماعی و آموزش نیروی کار، تبادل نظر کرد.

- درمهرماه 1398 و بدنبال حمله تروریستی گروهک تروریستی  الاحوازیه در اهواز و با توجه به حضور سرگردگان و حامیان سیاسی این گروهک در دانمارک  ، تقاضا و انتظار تهران از دانمارک برخورد قاطع و قضایی با آنان بود . در این میان درپی حرکات مشکوک و اتهام زنی نادرست و غیر واقعی از سوی برخی کشورهای اروپایی به ج.ا.ایران مبنی بر تدارک توطئه ترور علیه برخی افراد در اروپا ، دولت دانمارک نیز باطرح اتهام و  ادعای اثبات نشده دست داشتن تهران در نقشه ترور علیه اعضای گروهک الاحوازیه  ، سفیر خود از تهران را برای مشورت فراخواند. سفیر دانمارک پس از حدود یکماه به تهران بازگشت .

- آقای اندرس فریبورگ مدیر بخش خاورمیانه و خلیج فارس وزارت خارجه دانمارک در بهمن ماه 1398 در سفر به تهران مسایل دوجانبه و راههای کاهش تنش و عادی سازی روابط را مورد بحث و بررسی و تبادل نظر قرار داد.

 

گاهشمار روابط سیاسی:

برجسته ترین تحولات در مناسبات سیاسی فیمابین در چند سال اخیر به شرح ذیل می باشد:

- سفر وزیر امور خارجه وقت دانمارک به تهران(فروردین 79)

-  - سفر رئیس قبلی کمیسیون سیاست خارجی پارلمان دانمارک به تهران(تیر 79)

-  - سفر مدیرکل دوجانبه دانمارک به تهران(تیر ماه 81)

- سفر قائم مقام وزارت خارجه دانمارک به تهران جهت انجام دور نهم گفتگوهای فراگیر اتحادیه اروپایی و ج.ا.ایران(شهریور81)

- سفر جناب آقای دکتر خرازی وزیر امور خارجه  به دانمارک (اردیبهشت 83).

-  سفر آقای اولریک فدراشپیل قائم مقام وزارت خارجه دانمارک به تهران ( اردیبهشت ماه 86)

- سفر جناب آقای متکی وزیر امور خارجه به دانمارک (اردیبهشت ماه 86 )

- سفر جناب آقای صفری معاون اروپای وزارت امور خارجه به دانمارک ( شهریور ماه 87 )

- سفر هیئت کمیته سیاست خارجی پارلمان دانمارک (زمستان 87)

- سفر هیات انجمن سیاست  خارجی دانمارک به ایران در اردیبهشت 1388

- سفر ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران به دانمارک برای شرکت در اجلاس آب و هوا ( آذرماه 1388)

- سفر شهردار تهران به کپنهاگ برای شرکت در اجلاس شهرداران جهان (آذر ماه 1388)

- سفر دکتر نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی ایران به دانمارک (بهمن 1388)

- سفر آقای دامسگارد نماینده ویژه دانمارک در امور افغانستان و پاکستان به ایران(اسفند 1388)

- سفر مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه به دانمارک (خرداد1389)

- سفر مدیرکل شمال و شرق اروپای وزارت امور خارجه به کپنهاگ (آبان 1389)

- سفر رئیس و چند تن از اعضای کمیسیون سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به دانمارک (آذر 1389)

-  سفر هیات ستاد حقوق بشر ایران به دانمارک در دیماه 1391

- سفر معاون وزیر خارجه دانمارک به تهران در آذر ماه 1393

- سفر رئیس سازمان بازرسی کشورمان به دانمارک در مرداد ماه 1394

- سفر رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به دانمارک در آذرماه 1394

- سفر وزیر خارجه دانمارک به تهران در شهریور ماه 1393

- سفر نمایندگان کمیسیون آئین نامه مجلس شورای اسلامی به دانمارک در دی ماه 1394

- سفر معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه کشورمان به دانمارک در اسفند ماه 1394

- سفر هیأت آمبودزمان دانمارک به تهران در اردیبهشت 1394

- سفر وزیر خارجه دانمارک به تهران در دی ماه 1394

- سفر هیأت حقوق بشر ایران به دانمارک و امضای یادداشت تفاهم - اسفند 94

- سفر هیأت کنسولی ایران به ریاست معاون کنسولی  وزارت امور خارجه به کپنهاگ . 12 تا 14 اردیبهشت 95  

- سفر هیأت دانمارکی به تهران برای شرکت در چهارمین دور گفتگوهای حقوق بشری- شهریور 95

- سفر آقای چیت چیان، وزیر انرژی به دانمارک، مهرماه 95

- سفر هیئت کمیته سیاست خارجی پارلمان دانمارک به ریاست آقای سورن اسپرسن، از کشور، 9 تا 13 آبان 95

- سفر خانم لونه ویسبورگ معاون سیاسی وزیر خارجه دانمارک به کشور، 17 و 18 آبان 95

- سفر  آقای رنه دینسن مدیر خدمات کنسولی و دیپلماسی عمومی وزارت خارجه دانمارک و آقای هنریک انکرستیرن قائم مقام وزیر مهاجرت این کشور به تهران، 15 آذر 95  

- سفر وزیر مالیات دانمارک به تهران - 27 بهمن 95

- برگزاری نشست کنسولی دو کشور، 12 و 13 تیر 96 (3 و 4 ژوییه 2017) کپنهاگ

- سفر آقای یوناس لیسبرگ معاون سیاسی وزیر خارجه دانمارک به تهران 14 مرداد96 

- سفر هیات کنسولی دانمارک به تهران 22 اسفند96

- سفر وزیر  محترم تعاون ، کار و رفاه اجتماعی به کپنهاگ ، 17 تا 19 اردیبهشت 97